Kripto Para Nedir? Niyedir? – Olmaz Öyle Saçma Ekonomi – Prof. Emre Alkin – B07

Kripto Para Nedir? Niyedir? – Olmaz Öyle Saçma Ekonomi – Prof. Emre Alkin – B07

videosundan fısıltılanmıştır. Videoya ulaşmak için Linki kullanabilirsiniz https://www.youtube.com/watch?v=0y2_aP3wDJ8.

Hocam hoş geldiniz. Hocam merhaba. Hoş bulduk efendim. Ben bugün bu kıyafetle geldim. Gözlük taktığıma ima ediyorum. İnşallah anlaşılmıştır. Hocam bugünkü konumuz çok önemli bir konu. Cahili cühellağının elinde mahvolmuş bir konu. Bitcoin. Hazırız efendim. Buyurun Bitcoin nedir hocam? Bitcoin 2008 yılında ortaya konmuş. Arkasında herhangi bir otorite olmayan otonom ve anonim herkesin kullanabileceği bir alışveriş değeri. Henüz alışveriş de tam olarak kullanılmasa da bayağı meraklısının hisse senedi gibi MTA gibi aldığı sattığı bir değer. Şimdi hocam bana göre bir cahil adam saldırısı var bu Bitcoin olayına. Çok seviyorum ama kendini akıllı sanan herkes öyle diyor. Efendim bunun arkasında kimse yok. Bu geçerli mi? Değil. Çünkü mesela Türk lirasının arkasında koca merkez bankası var. Ne oldu? Hani bir yılda yüzde 47 milyar zarar ettiği
arkasında olsa ne olur, olmasa ne olur? İngiliz derliğin için aynı şeyi söylerim. Amerikan doları için aynı söylerim. Euro için de aynı söylerim. Ne oldu yani arkasında merkez bankası var. Herkes zarar ediyor Z kuşağı. Şunu diyor ya arkadaşım arkasında otorite olsun olması önemli diye. Benim için de itibarlı bir alışveriş değeri ise ben bunu alırım satarım diyor. Bu kadar net yani. Dün bir bitcoin güvenlik uzmanı yazmış da zaten kendisi arkasında bir şey olmasın diye üretilmiş bir MTA’yı böyle suçlamak çok saçma diyor. Tabii şimdi kafa karışıklı da oluyor. Mesela diyor ki
merkez bankalara da dijital para basacak. Kardeşim zaten para dijital ortada yok ki. Dijital parayla normal bildiğimiz para aynı. Yani arkasında bir otorite var. Kripto para öyle değil. Arkasında otorite olmayan, otonom ve anonim alışveriş değeri. Peki bir şey soracağım. Şimdi burada klasik ekonomi kriterleriyle mi düşündükleri için yanılıyorlar? Yani şeyi okuruz ya ekonomi 101’lerde bir ülkedeki bütün üretim, tüketim, harcama bütün bunların bir karşılığı gibi düşünülür ya para.
Burada ülke yok. Tam öyle değil. Şöyle diyeyim basit formülü var işte Fischer ve Cambridge denklemleri diyeyim. Kafa karıştırmadan anlatacağım. Para arzı ve onun dolanım hızı eşittir. Milli gelir diyebilirsiniz hani basitten. Dolayısıyla para daha azdır ama dolanım hızı fazladır ve bu dolana dolana sonuçta işte milli gelir tam karşılığı kadar bir büyüklük yaratıyor diyelim. Şimdi prensipte hiçbir farklılık yok. Yani ekonomi teorisinde şunu demiyor ki merkez bankalarının
bastığı para değmiyor. Bana ne? Hangi alışveriş değerliyse diyor ondan devam edin diyor. Ya bu kripto para olur, dijital para olur, basılmış para olur. Basılmış para olmayacak o ayrı mesele. Yani şunu diyebilir miyiz? Yeterince insan bunu kabul edip kullanırsa aslında o bir para birimidir mi? Tersinden yapalım. Yeterince noktada alışveriş değeri olarak kabul edilmiş ve insanlarda kullanıyorsa diye ekleyelim. Bu beylal milal yani uluslararası anlamda itibarlı bir değiş
kararcı olacak. Dünyanın en büyük piramidi diyorlar. Sonuçta yeni gelen yatırımcıların desteğiyle ayakta durduğu için bunda bir gerçeklik payı var mı? Mutlaka. Fakat şunu söylemem lazım. Dünya üzerinde kapitalist sistemin resetlenme ihtiyacının olduğu tam bu anda otonom ve anonim paraların ortaya çıkması bir rastlanta değil doğal bir sonuç. Bu bir piramittir doğru. Fakat kendi ulusal paramızla da biz bir piramit yaratıyoruz. Yani sonuçta bir taban var tabanın
başka taşları eklenir eklenir. En tepedekiler yiyor. Ayrı mesele de aynı sistem burada biraz daha farklı biraz daha sosyal demokrat diyebilirim. Çünkü herkes parası doğrultusunu alabiliyor. Buyrun diyorlar işte. Kripto borsaları var. Kripto para borsaları. İster bir tane alın, ister 10.000’de bir tane alın, ister 100.000’de bir tane alın. Paran neyse o kadar alabilirsin diyor. Bence fevkalade hani sosyal demokrat bir şey diyebilirim. Altının değerli olduğunun varsayılması aslında gezegendeki limitliliğiyle ilgili ya değil mi? Bir de endüstri de kullanımı
için bir sene daha alın. Yani en azından 10.000’lerce yıldır bunun karşılıklı olarak memleketler arasında belli bir ölçüye sahip olduğu için kullanılma alışkanlığı var vesaire. Tamam ama herhalde ekonomik açıdan şöyle bir şey diyebiliriz. Bir şey limitliyse değerlidir değil mi? Doğru birkaç tane teori var ekonomi teorisinde. Mesela kısıtlılık, yetersizlik üzerine fiyatlama var. Bir mala olan ihtiyacınız doğrultusunda hesaplamalar var. Hem ihtiyacınız var hem de limitliyse zaten fevkalade sıkıntılı bir durum. Fiyatı
herkese birisi bana pardon derse ben ne yapacağım gideceğim bir mecra var mı kime şikayet edeceğim yani havaya para atıyor gibi geliyor bana. Efendim son zamanlarda yaşanan olayları seyrederseniz özellikle bir yıl geriye gittiğimizde petrolün fiyatının eksi olduğu bir durum oldu. Yani bu aslında her yerde yaşanıyor. Dolayısıyla abi bitcoin ınız vardı sizin ama şimdi sabah baktık her yer bloklanmış kusura bakmayın bir kaç gün bekleyeceksiniz ama bizde yok gözüküyor falan. Bunlar her yerde var. Ama eğer
yaratıklı bir platformda arı satış yapıyorsanız biz buna kripto para borsaları diyoruz. Bu kripto para borsaları eğer güvenilirse burada başınıza bir şey gelmez ve Türkiye’de de bunu güvenilir işleten birçok kıymetli platforma bunlardan bir tanesi coinus o. Bu işlemleri çok sık yaptığı için insanlar ve Türkiye Cumhuriyeti’nde neredeyse günlük işlem aç bir milyar doları bulduğu için yurtiçi yerleşiklerin yaptığı dolayısıyla güvenilir hangi platformsa insanlar oradan yapıyor. Yani sabah kalktığınızda ya pardon vardı ama bugün yok gibi bir cevap almıyorsunuz ama devlet garantisi yok tabi şöyle söyleyeyim herhangi bir hisse senedine devlet garantisi yok. Adamlar bugün battık diyorlar sabah halimi bakıyorsunuz hisse seridi kodtan çıkarılmış ya da durdurulmuş işlemleri e ne oldu falan yani geriye dönüp o anları hatırlatmak istemiyorum. Nice nice büyük şirketin hisse senetleri ne oldu bir anda demir bank yoklu vardı yani. Demir bank vardı hocam. İlker hocayı zorlarsan birazdan konu zaten devlet de yoka gelecek. Doğru doğru. Çok merak
vermem ve anlaşılmayan bir konu olduğu için isterseniz biraz açıklayalım. Bitcoin nedir? Kripto paranın nasıl ortaya çıkarıldığını ben teknik anlamda ortaya çıkarmaya anlatmaya kalksam ya hoca buraya da mı bulaştın kardeşim diyecekleri için ben basitçe anlatmaya çalışıyorum. Merkez bankalarının karşılıksız para bastığını herkes herkes biliyor. Bu yer gerçek. Arjantin’deki bir insanla Türkiye’deki bir insanı düşünün aynı işi yapıyorlar. Aynı emekli yapıyorlar fakat bunların fiyatları birbirinden farklı. Ne oluyor bu? Aynı farklılık değil sadece. Ortaya çıkmış kapitalist ekonominin ortaya çıkarmış olduğu çarpıklık bu. Emek aynı fiyatı ayrı. Hal böyle iken 2008 yılında bilgisayarların iki insanlar bunlarla uğraşıyor. Bilgisayarların enerjisinden ortaya çıkan bir alışveriş değerini pekala itibarlı hale getirip bunu da sınırlı sayıda yapar isek hem değerli olur hem de insanlar sokakta normal yaşamlarında yani günlük yaşamlarında bunu bir alışveriş
değerini olarak kullanıp para yerinde geçirebilirdi. Akıllı insanlar ortaya koymuşlar. Ama bu çok kolay olmadı. Yani 20-30 yıl geriye gitmek lazım. Kapitalist sistemi bir kaç kere çöktü değil mi? İşte Türkiye’de 2001 krizi en son Amerika Birleşik Devletleri’nden başlamak 2008 krizi yalanın üzerine yatırılmış alın terine dayanmayan ekonomiler ve onların herkesi birlikte patlatması vesaire derken en son da bazı akıllı insanlar yeter be kardeşim
böyle de rezalet olur mu? Ya öyle bir dünya inşa edelim ki ve bu dünyayı da öyle bir alışveriş değerini üzerine koyalım ki herkesin emeği bir olsun diye. Şaka değil bu. Aslında güzel. Fekalade sosyal demokrat hatta sosyalist bile diyebilirim. Kendi emeğini, kendi alın terini herhangi bir aktiviteden dolayı ortaya çıkardığı dijital enerjiyi alışveriş değerine çevirebilsin diye. Nitekim de öyle oluyor zaten. Şimdi dolayısıyla ara sıra bölünse de sizlerin de belirttiği gibi limitli sayıda olduğu için bunun da bir gümdeye düşmüyor. Ha belki ileride yani dalgalanması biraz azalırsa enflasyonist etkileri de ülkeler arası geçim farklarında ve bizim bugün çok şikayet ettiğimiz ortaya çıkan yan etkileri de yani bozuk ekonomiler ortaya çıkardığı yan etkiyi belki de bertaraf edecek ama bildiğim tek şey var. Dünya dış uzayı açıldığında ki Elon Musk’la beraber bunu yapmaya çalışıyor kimse bu uzay gemilerinde tutup da cebinden kağıt para çıkarmayacak veya bugün konuştuğumuz ulusal paraları hatta Amerikan dolarını bile konuşmayacak. Herkes alın terinin karşılığı kendi yeteneğinin karşılığı ortaya koyduğu değer neyse ondan bir alışveriş gücüne kavuşmuş olacak ve böylece yaşayacak. Ne diyeceğiz sisteme en başına gireceğiz yani taa en başta işi nasıl diyeyim kapitalist sistem gidip de sosyalizmle de beraber kimse kusura bakmasın yani Sovyetler Birliği’yle beraber sistemi istismar etti diyelim çok daha gerisine geleceğiz bakalım olacak. Hocam peki bütün
ülkeler bütün insanlar herkes şu anda deseler ki evet çok mantıklı biz bitcoin’a geçiyoruz bütün diğer para bilimlerin hepsini attık bu mümkün mü zaten yani çünkü bitcoin’in bir de harcadığı zaman harcadığınız zaman verdiğiniz bir hizmet bedeli var sınırlı sayıda mümkün mü bunu çok daha geniş ölçekte kullanmak tabi olabilir efendim yani şöyle mümkün olabilir herkes kendi cebindeki şu an ulusal paranın karşılığı olacak şekilde bitcoin ya da diğer kripto paraları satın alabiliyor yani yavaş yavaş bir
sistemsel geçiş olacak aslında bu küreselci ama ulusalcılığı destekleyen kafa yapısıyla tam tersi evrensel değerleri destekleyen z kuşağının büyük bir çarpışması bunun sonucuna kim galip gelecek spartaküs hareketi diyorum ama spartaküsün sonu kötü bitmişti o ayrı mesela ama hani nazireye dercesine söylemiyorum buna bu spartaküs hareketinin belki tarihten farklı olarak galip gelebilme ihtimali var hemen tabi devletler tutuştu onlar dediler ki bizde dijital paramızı başlatıyoruz ya kimi kandırıyorsunuz zaten
bu da dijital arkadaş yani bastığınız parayla banka para arasında bazı ülkelerde 1’e 10 bazı ülkelerde 1’e 20 1’e 30 1’e 40 fark dolayısıyla kripto para farklı dijital para farklı benim burada gözlenmediğim şey şu evet bütün dünya bir gün bir kripto paraya geçebilir yani dünyadaki tüm insanların meslek gruplarına göre yaptıkları işlere göre dijital ortamda ortaya çıkardığı enerjileri bir alışveriş derine dönüştürebiliriz fevkalada güzel olur ve bunu hakkaniyetli olacaktır benim korkum sosyalizmde olduğu
için şimdi sosyalistler milliğinde bir planlamacı sınıf ayrıcılıklı sınıf haline geldi ya ki bunun ismine politbüro oluyoruz bu sistemi bu politbürosu olmasın yani bu böyle iyi gidiyor ya beni korkutan şey işte o evet o network kontrol ediyor muhabbeti var ya yani aslında bunu network kontrol ediyor diyorlar o network’ü kim kontrol ediyor o biraz bilirsiniz yani o şey gibi kenadi’yi kim vurdu herkes vurmak istiyordu gibi bir şey 4 koldan 5 koldan menfaat birliği sağlayan birkaç değişik pencereden yaklaşan
birçok kenadi’yi vurdu kötülük yapmak isterseniz her zaman gruplaşma mümkün ancak şunun altını çizmek istiyorum bu network aslında iyisiyle kötüsüyle insanın zekasıyla ortaya çıkarılmış ama insan zekasının üstüne çıkacak bir netvay olduğu belli dolayısıyla buna direnmek yerine ben olsam bundan bir kısım dahil olmaya çalışarak deneme yanılma yöntemiyle anlamaya çalışır yani şöyle bir şey nasıl ki borç verirken bir arkadaşınıza unutacağınız kadar veriyorsunuz borcu ve kripto para
istiyorsanız gece yatakta böyle 5-6 size tur attıracak kadar bir yatırım yapmayın ve parmağınızı taşın altına koyun neymiş bu bir anlayın benden size tavsiye. Ha arada para kaybedebilirsiniz kağıt üstünde o da öğrenme mali. Çok oynak değil mi çünkü? Oynam bu aralar oynak sebebimde söyleyeyim Elon Musk ortaya çıktı gitti twitter’daki biosuna bitcoin diye yazdı mesela. Şunu demek istiyor abi siz ne derseniz deyin benim bir hareketimle insanlar benim peşimden gelebiliyor. Ya pek de hoş bir şeydi ya onu da size söyleyeyim. Aslında soft manipülasyon gibi bir şey bu.
Soft değil bayağı hard manipülasyon çünkü diyor ki benim diyor kurduğum şirket dünya dev olan otomotif şirketlerinin üst üste koyunca toplan değerinden bile fazla. Ben büyük adamım kardeşim değil mi? İyi niyetin suistimali haline dönüşür diye korkuyorum. Peki bu durum tehlikeli değil mi? Birdenbire dünya Elon Musk’ın kontrolüne geçişmez mi? Sonunda kasa kazanır üstün ya dert etme ya. Çok çok öyle. Elon Musk para benim demiş. Emre hocada diyor ki dikkat et de harcamasınlar seni. Peki bu bitcoin işine gireceksek neye dikkat etmek lazım?
Ben birkaç tane özellik sayayım. Yani bir kripto paraların alınıp satıldığı yerlerde özelliklerin ne olması lazım? Bir kere her şekilde arkadaşlar şöyle göstereceğim. Hayatımız bunların üzerinden yaşıyoruz. Yani hareket ediyoruz. Şu an pandemi yüzünden fazla hareket edemiyoruz gibi gözükse de aslında herkes maskelerinin takmış benim gibi işte gözlüklerinin takmış bir şekilde aplikasyonun üzerinden işlem yapıyor. Şimdi aplikasyonu olmayan bir kripto para borsası olamaz. Niye? Yanımda değilsiniz. Dolayısıyla bir yani bir aplikasyonu olacak.
Ama en iyisi bu mobil uygulamanın bir kere yoğunlukta çökmemesi lazım. Geçenlerde oldu. Rekor kırdı bitcoin. Rekordan geriye döndü. Millet yanlı manam diye satmaya çalıştı. Hop kapı duvar. Herkes uyuyor. Ne oldu? Bir şey mi oldu falan gibi anlatabilir miyim? Bu ayıp bir şey. Yani insanlar rahat rahat alabildiği gibi rahat rahat da satabilmeli. Alıcı yoksa nasıl satsın ki? Alıcı vardı. Piyasada satıcılar ve alıcılar birleşir. Bu yüzden ispi piyasadır zaten. Ama siz almaya razı olanları bilip de satmak isteyenleri engellemeye çalışıyorsanız olmaz.
O yüzden benden size tavsiye özellikle bitcoin ya da kripto para alıp satıyorsanız mutlak surette öyle çökmeyen uygulamalar ya da çökmüş gibi yapmayan uygulamalar lazım. Şimdi bunun için birkaç sene mutlaka tecrübe edilmiş olması da lazım. Şimdi coin işi yeni. Türkiye’de de dünyada da. Mesela 2018 mesela çok önemli bir sene. Niye döviz kurları patlamıştı? Abuk sabuk şeyler oluyordu. Dünyada da tuhaf şeyler oluyor.
O zamanlarda test edilmiş olan uygulamalar platformların bugün hala yaşıyorlarsa ondan sonra bence fevkalade güvenli bir ortam sunduklarını çok net olarak söyleyebilirim. Şimdi tabii komisyon önemli. Bakın en son komisyona geldi. Güven benim için daha önemli ama bir de çok yoğun alım satım yapılıyorsa tabii komisyon yandı manam diye de çığlık atanlar oluyor. Dolayısıyla ne dedin? Bir bir kere mobil uygulama olacak. 2 bir işlem geçmişi olacak.
En aşağı bir 2 3 yıl test edilmiş vs. çok memesini zaten söylemiştim. Bunun üzerine komisyonu da düşük olacak. Hiçbir piyasa enstrümansız olmamalı. Mesela bir süper markete giriyorsunuz sadece su ve ekmek satılıyor. Gider misiniz oraya? Hayatta gitmez. Raflarda farklı mal ve hismetler olacak. İndireceksiniz beğenmediğiniz geriye koyacaksınız. O yüzden bir anda kripto alım satım platformları alım satım borsaları oluşturan bu uygulamaların içerisinde aslında farklı ürünler de olmalı ki alıcılar satıcılar burada eğlenceli bir şekilde kalsınlar.
Yani aslında yan ürünler bunun entertainment tarafı. Eğer bu eğlence yoksa sırf alım satıma giriyorsa insanlar alım satım yapar kapatır gider. O yüzden burada kalmasını sağlamak için alım satım yapanın mutlaka yan ürünlerinde geliştirilmesi lazım. Üstüne kendi kalbimden geleni söyleyeceğim. Yerli ve milli kızmayın bana. Yazılım kullanıyorsa o zaman başımın üstüne. Coinzo yapıyor galiba benim bildiğim kadarıyla bu önemli bir şey. Yani yerli ve milli yazılım kullanmak niye önemli? Çünkü bir kripto para borsası. Eğer yazılımı da yerli milli ise değer Türkiye’de kalıyor. İşte bu kadar basit. Para transferinde bankalar büyük komisyon kazanıyor ya Bitcoin onların işine gelmeyen bir şey değil mi? Buna izin verecekler mi? Şimdi sonuçta şunu da iddia eden var. Bitcoin çıktı bankalar gidiyor. Bankalar niye gitsin kardeşim? Banka dediğimiz şey bir finansal kurum. Fond arz edenle fon talebedeni buluşturuyor. İster para olur, ister altın olur, ister gümüş olur, ister bitcoin olur. Asıl merkez bankaları titresi. Çünkü bir otoriteye bağlı kalmaksızın ortada sirküle edilen bir alım satım değeri var. Bankalar da buna aracılık edecek. Esmer ediyorlar aslında çaktırmadan. Peki hocam bu kripto paralar aslında tek bir şey değil. İçinde bir sürü kripto para ismi var. Bitcoin’in kendinden öncekilerden ya da kendinden sonra çıkanlardan farkı ne? Biz şok mantıklı soruyorum tabii. Biz hep kafamız aynı şeye çalışıyor. Biz flu coin’i çıkarmak istesek. Niye çıkartmamızın dezavantajı var? Bunu merak ediyorum. Çok acayip bir şey söyleyeceğim Hazur ol. Bazı paraların tamamen bazı platformlara bağlı olması sebebiyle çok büyük rağvet görmediğini, arkasında bir otorite varmış gibi kabul edildiğini görüyorum. Fakat Bitcoin’in arkasında böyle bir şey olmadığı için daha fazla rağbet ediliyor. Tuhaf değil mi? Ama gerçek. Mesela Facebook Libra ilgi görmedi çok fazla. Şimdi yavaş yavaş belki. Niye? Arkasında Facebook var bunun. Abi Facebook’un arkasında Amerikan devleti olmasa bilirseniz bunlar tartışılıyor. Şimdi olayısıyla arkasında hiç kimsenin olmadığı, sadece vatandaşın olduğu, otonom ve anonim bir değer olan Bitcoin diğer paralardan bir de çıkış farkıyla çok daha önde gidiyor.
Diğer kripto paralar da gelecektir. Ama nasıl bugün Amerikan doları domine ediyor parasal sisteme büyük ihtimalle kripto para sistemine daha uzun yıllar boyunca Bitcoin domine edecek diyebilirim. Bizim işlerde biliyorsunuz render diye bir şey vardır hesaplamaya. Bir efekt yaparsınız, bir video yaparsınız sonra da onu render edersiniz. Bu filmin efektlerini render eden insanlar kendi aralarında toplandılar ve birkaç yıl önce dediler ki ya ben sana render ediyorum, sen bana render ediyorsun, para veriyoruz. Biz kendi koinimizi çıkaralım ve kendi koinlerini çıkardılar. Yani ben bir deye üretiyorum. Emek karşılığı. Dolayısıyla biz kendi aramızda diyoruz ki ya boş ver biz niye Amerikan dolarıyla ödeyelim, kendi aramızdaki para veriyoruz. Aslında bu boş ver niye para ödeyelim den başlamış. Para ödemek istememişler. Niye sermayeyi boşu boşuna sirküle ediyoruz. Benim bir emeğimin karşılığı var. Dolar cinsinden belirleniyordu. Biz onu şimdi başka bir şeye çevirdik. Senin de emeğinin bir karşılığı var. Onlar da gayet fair bir şekilde yani namuslu bir şekilde belirleniyor. Evet gayet güzel bir şey. Dolayısıyla aslında bir değiş tokuş sistemi değil mi? Doğrudur, doğrudur efendim.
Düşünsünüz ki arkasında bu tür bir değiş tokuş olmayan bitcoin daha çok tuttu. Doğru. Yani bir değiş tokuş sistemi sizin güveninizle çalışıyor. Herkesin ortak güveniyle. Fakat Facebook’a güvenen bir. Amerikan devletine ne kadar güveniyorsa millet, dünyayı görüyorsunuz haline Facebook’a da o kadar güveniyor. Dolayısıyla Flu coin projesi şimdilik iptal. Flu coin’e çok güveniliyor ama onu söyleyeyim. Yani Flu şu, hakikaten yüzünüze karşı söylemiyorum. Flu TV’yi bir şey oraya koyuyorsa doğruyu söylüyordur dedi.
Dolayısıyla doğruyu söyleyen bir platformun ürettiği otonom ve anonim bir değer pekala sirküle elde ediyor. Bu algıdan para kazanabiliriz hocam. Bunu duymasınlar. Demek ki arkasında bir otorite olmadığı halde nasıl bitcoin şimdi var ileride de başka bir özgür yapı çıkarsa tutma ihtimali olabilir. Bunun da coinzo gibi kripto para platformları, borsaları alıp satmaya başlarsa o zaman da itibarlı olmuş oluyor.
Çünkü bir kripto para borsasının bu alışveriş değerini kabul edip evet burada işlem görebilir demesi de çok önemli. Ben bunların sayısının artacağına inanıyorum. Bunlar olacak çok net olarak söyleyeyim yani. Hocam o zaman ne yapalım bitcoin mu alalım yani? Herkes şunu söylüyor ya Emre hoca konuşuyor da bitcoin ne oluyor? Alıyorum kardeşim niye almayayım ya enayi miyim ben? Şöyle diyeyim ben hiçbir yatırım aracına aşık olan bir tip değilim. Mesela öyle arkadaşlarım var ki abi kenara koyduk milyonlarca dolar para kazandık. Nerede diyorum ben para’ları hani nereye sakladın o zaman falan. Tabii bunlar işte hurafi.
Hurafi bir kenara bırakırsak Ethereum için de aynı şeyi söyleyebilirim. Yani 1400 dolarlardan 80 dolara düştü 80 dolardan 1500 dolara çıktı. Şimdi millet diyor ki Türk kaçır diye kardeşim 80 dolarda dururken yüz vermiyordun ama. Aynı şey hisse senetleri içinde geçerli. Aynı şey altın içinde, gümüş içinde geçerli. Fakat bu günlerde değerli dostlar Flu TV tarafından bunu anlatayım bu platformda bunu anlatayım. Bazı tuhaflıklar oluyor. Kapitalist sistemin karşısında antiköreselcilerin dövüşü başladı. Bence sulh olana kadar siz hani kripto paralarda kalın. Öbür taraf daha tehlikeli hale geldi. Peki siz azılı bir liberalsiniz hocam. Evet azılı bir liberalsiz. Yani bunu bazen seyircilerimiz de iyi veya kötü anlamlarda yazıyorlar. Dünyanın 10 yıl sonra nasıl bir yer olacak konusunda bir öngörünüz var mı? Var. 2010 yılında bir makale yazdım. Kapitalizm parasallaşma bir sistem eleştirisi diye. Şimdi sıkı duruyorum. 9 yıl boyunca hiçbir atıf yapılmadı. 2019 ve 2020’de peş peşe atıflar gelmeye başladı. Sebebi şu. İlk jenerasyonum kendi dahil olum jenerasyon.
Benim yazdığım makaleyi zorlama taşlama olarak görmüş. Fakat Y jenerasyonu ve hemen arkasından gelen Z jenerasyonu demiş ki yahu arkadaş sanki adamın dediğinde bir haklık var. Haklıyım da yadı değilim. Bilemem. Tez neydi hocam? Tez şuydu istismar edildi ve bu istismarı hükümetler yardımcı oldu. Kapitalist sistemin istismarını. Neden? Çünkü hükümetler kalabilmek için orada kamu harcamasına kapitalist sistemin yardımıyla finansman buldu. Ve yozlaşma büyük bir buzdana dönüştü. Tepedeki gördüğümüz kısım bizi rahatsız ederken aşağı hiç bakmamaya çalıştı. Hepimiz kafamızı çevirdik. Hepimiz bu rezilliğin bir parçasıydı. 10 yıl sonra büyük ihtimalle bugün çöküyor dediğimiz bazı siyasal projelerin tekrar çok büyük bir güçle geriye geleceklerini tahmin ediyorum. Mesela Avrupa Birliği çöküyor. Hayır Avrupa Birliği çökmeyecek. Daha da büyük bloklar ortaya çıkmayacak. Ta ki dünya böyle bir ya da iki blokun etrafında toparlanacak kadar bir ülkü birliği, bir kafa birliği, bir felsefe birliğine ulaşana kadar. Çünkü başka çaremiz yok. Ama biz herhalde o tarihlerde yüksek ihtimalle dış uzayı açılmış. Gezegenleri de kendimize çevirmek için yola çıkmış olacağız büyük ihtimalle. O yüzden 10 yıl sonraki dünya benim için dış uzayı açılmış, başka meseleleri konuşan fakat hala fakirliğin ciddi şekilde olduğu, ciddi sınıf farklılıklarının olduğu, zenginin daha zengin fakirin daha fakir olduğu bir yer olmaya devam edecek. Peki hocam şimdi bomba sorum geliyor. 10 yıl önce deseydiniz ki ilker bitcoin diye bir şey var al deseydiniz. Niye demediniz hocam?
Üstadım 10 yıl evvel piyasada değildi. Biz de bilmiyorduk. 2010’da yok muydu? 2013’de. 2008’de ortaya çıktı ama bunun piyasalar tarafından kabul edilip de alınması sanıyorum 2012’ler 13’leri falan bulmuştu. Ve ben 2010’da bu makale yazarken bitcoin’un hesamesi yoktu ortada ve ben bununla çok ilgilendim. Bundan çok ciddi para kazanan da oldu.
Fakat benim bir felsefem var. İnsanlara bir yatırım aracıyla alakalı veya yatırım araçlarıyla alakalı bilgi verirken bu yatırım araçlarının üzerinde bir tasarrufum olmasını istemiyorum. Çünkü bu ister istemez insanoğlu duygusal davranıyor ve kendisinin yatırım yaptığı aracı millete övmeye kalkıyor. Ben bu enayilikten uzak durmak istedim. Yani ben toplumun sempatisini bana olan teveccühünü değere çeviren bir kişi olduğum için parasal yatırımlarla zenginleşmeye hiç uğraşmadım ama böylelikle doğru bilgi vermeye çalıştım.
Herhangi bir söylediğiniz şey yatırım tavsiyesi değildir. Değil yatırım. Onu demek istiyorsunuz. Yani hiçbir söylediğim şey yatırım tavsiyesi olmadığı gibi yatırım yaptığım için de bir konuda bilgi vermiyorum. Bundan özellikle imtina ediyorum. Tabii ki ben de alıp satıyorum bazı şeyleri ama bir yatırım aracına aşık olup beni seyredenleri, bana güvenenleri, bana itimat edenleri de hayal kırıklığına uğratmak istemiyorum çünkü. Peki o zaman yatırım tavsiyesi olmadan aslında sorum şu idi. 10 yıl sonra yani 10 yıl önceyi düşündük ne olduğunu gördük.
10 yıl sonra hala kripto paralar bugünkü kadar veya bundan daha önemli mi olacak? 10 yıla kalmadan alışveriş değeri olarak bence hayatımızın her köşesinde kullanılacak. Elektrik paralarını ödeyeceğiz, su paralarını ödeyeceğiz. Kredi kartımız kripto para cinsinden de işlem görmeye başlayacak. Belki Amerikan futbolunda olduğu gibi bazıları bugün biliyorsunuz transfer taksitlerinin yarısını bitcoin olarak istiyorlar. Büyük ihtimalle maaş ve ücretlerin bir kısmı coin olarak yatırılacak.
Böyle gidecek yani dijital parayla kripto paranın bir dövüşü olacak ama bu dövüş bir evin içerisinde iki kardeş gibi dövüşecekler. Aynı aileye mensup tanınmış alışveriş değerlerine sahip olarak ita kaka geleceğimizde yer alacaklar. Hocam peki 10 yıl sonra herhangi bir emtiyanın 400 dolardan 40 bin dolara gelmiş olması korkutucu bir şey değil mi? Değil. 1991 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nde arz edilmiş olan bir hisse senedi çok sağlam da bir firmadır hala da var.
Dolar basında bugüne kadar doların getirisinin 37 kat üzerinde getirmiş olabiliyor ve korkutucu da değil küçücük bir parayla servet elde etmiş insanlar var sabırlı oldukları için. Herkesin kazanması mümkün değil. Bugün hepimiz bitcoin alsak bu manyak gibi yükselse böyle bir şey teknik olarak mümkün değil değil mi zaten? Hiç kimse piyasadan büyük değildir. Herkesin hep beraber satın alma kararı vereceği bir yer olmadığı gibi büyük bir kitlenin satın alma kararına karşı büyük bir kitlerin de satma kararı verdiğini unutmayalım. Serbestçe belirlendiği zaman kimse parmağını sokmadığı zaman aslında her şey dengeye geliyor. Yani arz talep dengesi olduğu gibi talep eden kişinin heyecanıyla satmak isteyen kişinin basiretli davranışı bir yerde fiyat oluşumunu yapıyor. Bu kapitalizmin gizli el teorisi değil mi aslında? Doğrudur aslında görünmeyen el budur ama yani görünmeyen fazla el karıştığı için, işin içini doğru şekilde tecelli edemiyor. Ben de bunu 2010 yılındaki makalemde zaten yazmıştım.
Peki hocam çok güzel anlattınız ama hala anlamadık. Ne yapalım? Üstadım dediğim gibi sizin canınızı yakmayacak bir şekilde eğer daha sıfırdan yatırmış iseniz kripto paralar, bir kızın parayı burada değerlendirmekte ama alış fiyatını doğru belirmekte fayda var. Çünkü malı satın alırken kazanırsınız, satarken değil. Hocam Mustafa’ya hep söylüyorum ama hiç almıyor. Hep bakıyor. Satıyordur belki abi. Yok almıyor hocam. Alacağım zamanı bekliyorum hocam.
Açağı satıyormuş. Görüşmek üzere.
Görüşmek üzere.