İngiltere’nin Hint kökenli yeni Başbakan’ı Rishi Sunak kimdir?

İngiltere’nin Hint kökenli yeni Başbakan’ı Rishi Sunak kimdir?

videosundan fısıltılanmıştır. Videoya ulaşmak için Linki kullanabilirsiniz https://www.youtube.com/watch?v=lh4iPbCY9mM.

O gündemden bir türlü düşmeyen ya da düşemeyen İngiltere’nin yine gündemden düşmeyen ismi. Sadece 45 gün İngiltere’nin başbakanlık koltuğunda kalabilen Lies Trost’tan sonra yerine gelmesi kadar etnik kökeni de konuşulmasına neden oldu. Ve tabi şimdi o İngiltere’nin başındaki isim olarak daha uzun süre konuşulacak gibi görünüyor. Hint liderinin kraldan iki kat zengin olması da onunla ilgili ilginç detaylardan yalnızca biri.
Karşınızda İngiltere’nin Hint asıllı yeni başbakanı Rishi Sunak’ın profili. Rishi Sunak 12 Mayıs 1980’de İngiltere’de Hint kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi eczacı, babası ise doktordu. Ailesi Hint kökenliydi ama 1960’lı yıllarda Doğu Afrika’dan İngiltere’ye göç etmişlerdi. Seçkin okullarda oldukça kaliteli bir eğitim aldı.
Winchester College’ün de eğitim aldı. Yaz tatillerinde ise garsonluk yapıyordu. Buradaki eğitimini bitirdikten sonra Oxford Üniversitesi’nde felsefe, siyaset ve ekonomi okudu. Stanford Üniversitesi’nde ise master yaptı. 2001’de çok uluslu bir Amerikan bankası olan Goldman Sachs’a analist olarak çalışmaya başladı. Buradaki çalışma hayatı 2004’de kadar sürdü. Sonra da iki yüksek riskli yatırım fonunun ortağı oldu. 2009’da Akşat Amurti ile hayatını birleştirdi. İlerleyen yıllarda çiftin bu evliliğinden Anoushka ve Krishka adında iki çocuğu oldu. Eşi Hindistan’ın en zengin ailelerinden birinin kızıydı. Eşinin babası Infosy adlı bir teknoloji şirketinin kurucusu olarak isim yaptı. Adeta Hindistan’ın gururu olan yazılım firması sektörün devlerinden biriydi. Bu da sunağın mal varlığını bir hale artırdı.
Yeni başbakan 730 milyon sterlinlik servetiyle kral 3. Charles’tan iki kat daha zengin. Yaşadığı malikane’nin değerinin 7 milyon sterlin olmasıyla da medyada günlerce eleştiri toplamıştı. Kralın servetinin ise 350 milyon sterlin olduğu biliniyor. Böylece sunağ İngiliz Kraliyet Ailesi’nden daha zengin olan ilk başbakan olarak tarihe geçti. Muhalefete göre o halkın sorunlarını ve geçim derdini anlayamayacak kadar zengin.
Hatta onun için başka bir gezegende yaşıyor şeklinde yorumlar bile yapılıyor. Muhafazakâr Parti üyesi olan sunağ 2015 genel seçimlerinde milletvekili olarak parlamentoya girdi. Temmuz 2019’da ise Maliye Bakanlığı’nda başsekreter olarak görev yaptı. Ardından Şubat 2020’de Maliye Bakanı oldu. Bu görevini iki yıl devam ettirdi. Bu iki yılın içinde koronavirüs salgını başlamıştı. Kapanmalarla İngiltere ekonomisinde büyük bir daralma yaşandı.
Bu dönemde kendinden emin adımlar atarak güven verdi. Özellikle yardım paketleri onun halkın gözündeki yerini sağlamlaştırdı. İki yılın ardından çalkantılı bir dönem geldi. Bu dönemde İngiliz hükümetinde birbirinin peşi sıra istifa depremi yaşanıyordu. Boris Johnson yönetiminde kalmak istemeyen bakanlar ve diğer diplomatlar istifa etmeye başlamıştı. Bu isimlerden biri de sunaktı. Bu çalkantılı dönemi İngiltere’nin eski başbakanı Boris Johnson’ın istifası izledi.
Sonra da yeni hükümetin kurulması için çalışmalara başlandı. Böylece Muhafazakâr Parti de liderlik yarışı da başlamış oldu. Parti içinde en fazla destek gören adayın o olmasına rağmen üyeler onu değil, Liz Truss’u parti başkanlığına seçti ve sonra da Truss başbakanı oldu. 25 Ekim’de onun adını artık herkes ezberledi. Çünkü o İngiltere Başbakanı Liz Truss’un sadece 45 gün süren başbakanlık sürecinden sonra istifa etmesiyle Birleşik Krallığın Başbakanlık Koltuğuna oturan isim oldu. Truss’un istifasını izleyen süreç çok hızlı ilerledi. Adaylık için adı geçen Penny Mardont çekildiğini açıklayınca sunak tek aday olarak kaldı ve böylece İngiltere’nin sadece başbakanı olmakla kalmadı, aynı zamanda ilk Hint kökenli başbakan oldu. Kral 3. Charles’la görüşen yeni başbakan Londra’daki ofisinin önünden yaptığı ilk açıklamasında amacım yapılan hataları düzeltmek dedi. Konuşmasında ekonomik anlamda iyileşme mesajları da vardı. O şimdiden birçok yönüyle de tarihe geçti. Bunlardan biri 42 yaşındaki yeni liderin İngiltere’nin modern tarihindeki en genç başbakan olması, bu yıl göreve getirilen 3. başbakan olması da bir diğer ayrıntı. Ve bir diğeri de İngiltere’nin ilk Hint kökenli lideri olması. Ağustos ayında Londra’da Hint kökenli davetlilerin çoğunlukta olduğu bir etkinliği geleneksel selamla açmıştı. Burada Hintçe konuşmuş ve konuşmasında Hindistan’la bağları güçlendirmek için çalışacağını söylemişti. Milletvekili olduğunda da Hinduların kutsal metni üzerine yemin etmişti. Buradan da anlaşılacağı üzere sunak Hint kültürüne ve değerlerine oldukça bağlı biri.
Aslında yeni başbakanın etnik kökeni Hindistan’la Pakistan’ı sosyal medyada karşı karşıya getirmiş durumda. Hindistan tarafından sunağın Hint kökenli, Pakistan tarafındansa Pakistan kökenli olduğu iddia ediliyor. Hint kökeninde Hindistan olduğu kadar Pakistan’dan da izler var. Sunağın kökeninin izi sürüldüğünde dedesinin bugün Pakistan’ın sınırları içinde kalan pencap eyaletinden olduğunu görüyoruz.
Bu durum üzerine bazıları da dedesinin İngiliz-Hindistan’ın da doğduğunu, o bölgenin bugün Pakistan sınırları içinde kaldığını, Dolayısıyla İngiltere’de doğan sunağın hem İngiliz hem Hint hem de Pakistan kökenli olduğunu söyledi. Bu tartışma da bizlere etnik kökeni gerçekten önemli mi sorusunu sordurdu. Çünkü hatırlarsanız eski başbakan Boris Johnson’ın soyu da Çankır’a dayanıyordu. Bunun pek de önemli olmadığını yaşayarak gördük. Yeni başbakanın etnik kökeni Hindistan’ı ve Pakistan’ı çok sevindirmiş olsa da etnik kökeninden çok ideolojik yapısı önemli. Yine de bu durumun sosyal medyada tartışma konusu olması yeni başbakanla ilgili ilginç detaylardan biri olarak karşımıza çıktı. 2019’da BBC’ye verdiği bir röportajla etnik kökeniyle ilgili konuşarak benim annem babam buraya göçtüler. Dolayısıyla anne babaları başka yerde dünyaya gelmiş, burada bir hayat kurmuş, kendileri ise burada doğmuş bir kuşaktan söz ediyoruz. Yetiştiğim kültüre uygun olarak hafta sonları tapınağa gidiyorum, Hindu’yum ama aynı zamanda cumartesi günleri Southampton Futbol takımının maçındayım. Bunların ikisini de yapıyoruz demişti. Onun ergenlik döneminde ırkçılığa uğradığı ve hiçbir zaman unutamadığı bir de anısı var. Bir konuşmasında anısını anlatmıştı. Muhtemelen ergenlik döneminin ortasındaydım. Küçük erkek ve kız kardeşimle bir restorana gitmiştik.
Yakınımızda birileri oturuyordu ve hayatımda ilk kez etnik kökenle ilgili naho şeyler söylendiğini duydum. Canım yanmıştı, hala hatırlarım, hiç unutmadım diyerek ırkçılığa karşı duruşunu belli etmiştim. Ama ona göre günümüzün İngiltere’sinde böyle şeyler yaşanmıyor. Aslında Sunak yeni dünyanın özeti gibi. Göçmen, çok uluslu, yeni dünyayı adapte olmuş, modern görünümlü ve genç bir lider. Peki onun vaatlerinin bize verdiği ipuçları neler?
İlk olarak ekonomik adımlar atacak gibi görünüyor. Enflasyonu kontrol altına almayı başarırsa vergilerde indirim yapması olası. Özellikle gelir vergisini düşürmesi bekleniyor. Savunma bütçesinde de atılımlar yapabilir. Brexite savunan isimlerden biri olan Başbakan aynı zamanda göçün sınırlandırılması gerektiğini söylüyor. Aslında Sunak’ın başbakanlığı Hindistan’la İngiltere arasında serbest ticaret anlaşması üzerinden çalışılan bir döneme denk geldi.
Hindistan’ın bu anlaşmayla amacı deri, mücevher, tekstil ve gıda sektöründe ihracatı artırmak. İkili ticaretin 2030’a kadar ikiye katlanarak 100 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. Aynı zamanda öğrencilere ve işletmelere vize sağlanması amaçlanıyor. Yeni Başbakan tüm bu planlar için iyi bir köprü olacak.
Truss’un sadece 45 gün süren başbakanlık serüveni ve hızlı istifası hala yankılarını sürdürürken, Reşit Sunak’ın başbakan olması okları tekrar İngiltere’ye çevirdi. Onun işi bu tarihten sonra pek de kolay değil çünkü o ekonomik anlamda kötü bir dönemde olan, siyasi anlamda çalkantılı bir dönem geçiren ve hala ırkçılıkla mücadele etmeye devam eden bir ülkenin yönetimine geldi. İngiltere’yi Sunak’ın başbakanlık sürecinde neler bekliyor? İşte bu sorunun cevabını zamanla yaşayarak göreceğiz. Hint liderinin kraldan iki kat zengin olması da onunla ilgili ilginç detaylardan yalnızca biri karşınızda,
İngiltere’nin Hint asıllı yeni başbakanı Reşit Sunak’ın profili.