Rusya-Ukrayna savaşının sonucunu belirleyecek ülke
videosundan fısıltılanmıştır. Videoya ulaşmak için Linki kullanabilirsiniz https://www.youtube.com/watch?v=n3KoT3UgOb0.
Dünyada dikkat etmediğimiz çok küçük ama çok önemli noktalar var. Bunlardan biri de transdinestir. Daha önce böyle bir ülke ismini duymamanız çok normal. Çünkü teknik olarak var olmayan bir ülkede mahsediyoruz. Rusya hariç hemen herkes böyle düşünüyor. Moldova ve Ukrayna sınırlar arasında yer alan ve ulusarası toplum tarafından Moldovan’ın parçası olarak kabul edilen transdinestirin mamsızlığını Rusya dahil hiçbir ülke tanımıyor. Ancak Rusya tanımamasına rağmen emeklilere maaş veriyor, ahaliye bedava gaz dağıtıyor.
Bunun karşılığında Rus barış gücünü süresiz olarak bölgede barındırıyor. Peki neden bu bölgeden bahsediyoruz? Çünkü burası Moskova’nın bir sonraki hedefi ve Avrupa’ya çıkış kapısı. Onun bu bölümünde Moskova’nın Avrupa’daki karakolusunu konuşacağız.
Moldova ve Ukrayna’nın Moldova ve Ukrayna’nın Moldova’nın Moldova ve Ukrayna’nın Moldova ve Ukrayna’nın maaşları ile bir maaş var. Yaklaşık 500 bin nüfus olan bu bölgedeki insanların çoğu çifte pasaport taşıyor. Yarım milyon nüfusun yaklaşık 200 bin kadarında Rus pasaportu bulunuyor. Moldova ve Ukrayna arasında bir kültüre sahip bölgeye Rusya her yıl 1 milyar dolar gönderiyor. Halkın çoğunluğu Rusya’ya bağlanmak
ve uluslararası olarak ülkelerinin tanınmasını istiyor. Ancak ülkenin Rusya ile karasal sınır bağlantısı yok. Buna rağmen Rusya’nın Dinester Nehri ile Ukrayna sınır arasında sıkışmış bölgede 1500 civarında askeri bulunuyor. Aslında bölgenin kendi başına Rusya için büyük bir stratejik önemi bulunmuyor. Fakat Rusya çok uzun süredir Doğu Avrupa’da kendi etkeneğini gösterebileceği adımlar atma çabasında. Uzmanlara göre uzun süredir desteklediği Transdinester ile
Rusya arasında karasal bir bağlantı kurmak Moskova için çok önemli. Ki bu bölgenin ismini çok daha sık duyacağımız anlamına geliyor. Ayrılıkçı bölgede hal-hazırda bulunan Rus askerleri ve komşu ülke Ukrayna’da süren savaş, Moldova’nın korkusunu arttırdı. Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski Rusya için Ukrayna’ya saldırmanın sadece bir başlangıç olduğunu
Rusya’nın daha sonra diğer ülkeleri ele geçirmek istediğini belirtti. Peki Rusya’nın Ukrayna Savaşı’nda ikinci safa hedefler arasında yer alan Transdinester nedir? Moldova ile savaş yola açabilecek mi? Ukrayna’nın ana deniz üstü Odessa’da bulunuyor. Daha önce Kırım’daydı ancak 2014’te
Rusya’nın yarım adayı işgal etmesi sonrasında taşındı. Eski Rus Emparatorluğu’nun önemli limanlarından biri olan Odessa, Rus kültürü ve tarihinde sembolik bir yere sahip. Çoğunluğun Rusça konuştuğu bu şehir, Putin’in de uzun süredir gözünü diktiği bir yer. Ve bu şehre en kolay ulaşım da şu an bahsetmekte olduğumuz Transdinester bölgesi. Bu bölgede bulunan Rus birlikleri içeri girebilirse,
Odessa’nın ülkenin geri kalanından kopartılma riski var. Dinester nehri boyunca uzanan, 30 yıldır Avrupa’nın son komünist rejimini ayakta tutan bu küçük ve tanınmayan devletçinin kısa tarihine bakalım. Dinester’in 1990’da Rusya’nın başında bir ülkeye sahip. Her şeyden önce Transdinester resmi olarak Sovyet mirasını bir şekilde koruyor. Bayrağında orak, çekiş figürünü taşıyan dünyadaki çok az ülkelerden biri.
Resmi dile Rusça olan, sokaklarında Sovyetik sembollerinde Lenin heykellerinin bulunduğu, komünizmle özdeşleşmiş kişilerin isimlerinin verildiği caddelerden oluşan, Sovyet döneme düzenini büyük ölçüde aynı şekilde sürdüren, neredeyse tüm vatandaşlarının çihte vatandaşlık taşıdığı başka ülke yok dünyada. Sadece Güney Osyet ve Afazya’da, yani yine Sovyetler dağıldıktan sonra kurulmuş, ancak kimsenin tanımadığı ülkelerde benzer durumla karşılaşabilirsiniz. Zaten Transdinester pasaportu, dünya üzerinde sadece bu iki tanınmamış ülkede kullanılabiliyor. Yani Sovyetler dağıldığında, Rusya’nın Moldova’dan koparttığı ve mayın tarlasına çevirdiği, gerektiğinde kullandığı bir bölge. Bugün Moldova’yla Ukrayna arasında sıkışmış bu küçük toprak parçasında, yarım milyon insan yaşıyor. Transdinester yaşamaya değer bir ye haline gelebilir mi?
Yoksa 90’ların gösterişi müzesi olarak mı kalacak? Transdinester zamanında Osmanlı’nın ciddi şekilde ilerlediği ve hakimiyet kurduğu topraklarda. Özellikle Bender, Osmanlı’nın yüzyıllar boyunca hakimiyeti bulunan bir bölgeydi. Bu bölgede mimar sinan tarafından yapılan Bender kalesi de bunun bir ispatı. Transdinester uzun yıllar Osmanlı’nın sınır karargahı görevine üstlenmiş. Şimdi ise Rusların sınır karargahı.
Rusların sıcak denizleri inme çabaları konusunda adını sıkça duyduğumuz savaşların bir kısmı burada geçti. Küçük kaynarca yaş ve sonunda bu kreş anlaşmalarının ardından buradaki Osmanlı varlığı sona erdi. Rus imparatorluğu hakimiyeti başladı. Bu bölgeyi sadece Ruslar değil, Osmanlı da çok önemsiyordu. Buna örnek olarak şunu söyleyebiliriz. Osmanlı, Transdinester’de bulunan Bender kalesini elde tutmak için
birçok kuzey bölgesinde ve Kırım’da Ruslara daha fazla imtiha sağlamıştı. Ukrayna sınırındaki tüm ülkeler arasında Moldova, Rusya’nın Ukrayna işgalinden sonra en savunmasız ülke. Bu batıdaki AB veya NATO üyesi olmayan tek ülke. Zayıf ekonomisi binlerce mülteci akanıyla baş edemiyor. Bir de Moldova’nın doğal zayıf noktası var. Rusya’nısı Transdinester.
Geçen hafta Rusya’nısı Transdinester makamları Moldova’nın Avrupa Birliği üyelik hedefini kanadı ve bölgenin bağımsızlığının ulusa rasta olarak tanınmasını istediler. Bu, Ukrayna’dan sonra Moldova’ya yönelik tehditin ne kadar gerçek olduğunu gösteriyor. 6 Mart’ta yayınlardan birinde Ukrayna’daki mevcut durum hakkında yorum yapan Ukrayna Devlet Başkanlığı danışmanı Aleksey Alistoviç savaşın güney yönündeki gelişimine udaqlandı.
O zaman Ukrayna’nın güneyinde ağır savaşlar başlamıştı. Alistoviç’e göre Rus ordusunun Odessa’ya ve daha sonra mühtemelen Bessarabia operasyonunun bir parçası olarak Transdinester’i ilerlemeye başlaması bekleniyordu. Ardından Rusya’nısı Belarus Cumhurbaşkanı Lukasenko bu tür teorilerin inşasını ivme kazandırdı. Lukasenko’nun Belarus Güvenlik Konseyi toplantısında sunduğu haritada oklardan biri Odessa bölgesinden Moldova sınırına Transdinester’i gösteriyordu. Bu harita Molduvalı yetkilileri için tatsız bir durum yarattı.
Çünkü Molduvalılar Transdinester’de bir Rus askeri birliğinin konuşlandığını ve fırsat ortaya çıkarsa dedikleri gibi kapıyı içeriden açabileceğini çok iyi biliyorlar. Transdinester bir Rus yalnız olarak gösterilebilir ancak gerçekte farkı konuşuyor. Yıllardır Rus televizyonlarından bilgi almaya alışan insanlar Ukrayna işgalinden sonra ilk kez Rus televizyonlarını yalanladı. Halkın Rusya’ya olan tepkisi arttıkça Rusya’nın Rusları koruyoruz ezberi de tekrarlanmaya başlıyor. Rusya’nın Kishinov Büyükelçiliği ülkede ulusal, dilsel, kültürel, dini ve diğer gerekçelerle ayrımcılık vakalarının sıklaştığını belirterek yaşam ve sağlık tehditli durumunda kardeşlerini Büyükelçilerinin e-post adresinde yazmaya çağırdı. Kremlin Rus ordusunun Transdinester’e ilerlemesinin gerektiğini çünkü orada Rusça konuşan nüfusun baskı altında olduğunu açıkça belirtti.
Bu söylemlerin Kremlin’in işgali gerekçelendirme adımları olduğu hepinize malum. Aslında Rus nüfusun Kremlin’in umurunda bile olmadığı, jeopolitik sorunları çözmede kullandığı bir araç olduğu barizdir. Moldova, Rusya’dan gelen doğalgaz ve enerji kaynaklarına neredeyse %100 bağımlı. Elektriğin %80’i Transdinester’den geliyor ve ayrıca Rus ham maddeleri kullanılarak üretiliyor. Dışişleri Bakanı enerji bağımsızlığı ve güvenliği, egemenlik ve bağımsızlığını korumanın anahtarıdır diyor. ABD enerji sektörünü çeşitlendirmek için Moldova’ya birkaç yıl içinde 18 milyon dolar yardım sağlaman sözü verdi. Ama bu yeni bir olay değil. Moldova defalarca batı ve doğu arasında bir pazarlık kozu haline geldi. Ukrayna sınırına yakın Transdinester köyü Kolbasla,
Doğu Avrupa’nın en büyük mühimmat deposuna eşsahipliği yapıyor. Bu Ukrayna sınırından sadece 2 kilometre uzakta Rus birliği tarafından korunan 22 bin ton mühimmat demek. Ve gördüğümüz gibi şimdi Transdinester 4. bir cephe açma fırsatına sahip.
Transdinester’deki depo Kiev’de dahil olmak üzere tüm bölge için bir tehdit oluşturuyor. Yani uzun sözün kısası Transdinester Doğu ve Batı’nın savaş sınırı. Bu bölgedeki her gerilim tüm dünyayı savaşa sürükleyebilecek potansiyele sahip. Geceteyi takip edip abone olmayı unutmayın. Dünyada dikkat etmediğimiz çok küçük ama çok önemli noktalar var.
Bunlardan biri de Transdinester.
İlk Yorumu Siz Yapın